Geçmişten Günümüze Çakmak

Bugün pek çok marka ve model ile günlük yaşamda sıkça kullanılan çakmak aslında geçmişte biraz farklıydı. Gerçekte kibrit henüz bulunmadan önce kullanılan bir ateş gereci olan çakmak, ateş çıkaran çelik alet olarak tanımlanabilir. Eskiden olan çakmaklı tüfekler, taşa çarpma ile kıvılcım çıkarma, buna bağlı olarak barutlu ateşleme gerçekleştirme özelliğine sahiptir. Geçmişte, dönemlere göre farklı ilkellikte var olan ve kullanılan çakmak, bugün pek çok şekil, biçim ve özellikle karşımıza çıkıyor. Günümüzdeki en çok kullanım alanı ise şüphesiz ki sigaralar ve de ocaklardır. Metal çakmak ya da plastik çakmak gibi ayrımların yanı sıra başta markalara bağlı olmak üzere çeşitli çakmak ayrımı da yapılabiliyor.

Sigara çakmakları olarak bildiğimiz türlerin ise tarihi oldukça eskilere uzanıyor. 1909 yıllarına varan bir tarihi geçmiş söz konusudur. Auermetal çakmak taşlarının kullanılmaya başlaması ile 1909 yılında bildiğimiz çakmakların temeli atılmıştır. Auermetal ise demir magnezyumun bir alaşımı olarak ortaya çıkmıştır ve Baron Auer von Welabeck tarafından bulunmuştur. Dolayısıyla bulunan alaşımın ismi Auermetal olarak anılmaya başlanmıştır. Bu alaşım çakmak taşı olarak kullanılmaya başlamış ve ilkel çakmak sistemleri bu sayede bugün bildiğimiz çakmak sistemine evrilmiştir. Taşlı / benzinli modern çakmakta bir kol çakmak taşı çarkını çevirir. Bu sırada benzin fitil yolu ile yukarı çıkar ve çakmak taşının çıkardığı kıvılcım ile ateşleme gerçekleşir. Diğer taraftan farklı bir çeşit olan taşlı / gazlı çakmaklar da benzer bir sistem ile çalışıyor. Tek fark benzin yerine sıvı gazın yer alması ve fitil yerine de bir supap bulunmasıdır. Yine aynı sistem işleyerek ateşleme gerçekleşmektedir.

Diğer taraftan metal çakmak ya da plastik çakmak gibi ayrımları geride bırakan çalışma prensibine göre yapılan ayrımlarda, elektrikli çakmaklar dikkat çekiyor. Elektrikli çakmaklar iki çeşit olarak bilinir. İlki pille çalışanlar, diğeri ise plezoelektrik ile çalışanlardır. Pille çalışan elektrikli çakmaklarda, düşük gerilimli olan bir pil kondansatörü şarj eder, düğmeye basıldığında ise kondansatör yükseltici bir transformatöre boşalır. Bu durumda gazın çıktığı supapın üstünde bir kıvılcım meydana gelir. Böylece ateşleme gerçekleşmiş olur. Eğer plezoelektrik ile çalışan çakmaklara bakacak olursak ise bu tip çakmaklarda kıvılcımı oluşturacak olan elektrik akımı, bir kristalin sıkıştırılması ile ortaya çıkar. Bunun ardından ise gaz ateşlenir ve işlem gerçekleşmiş olur.

Eğer biraz geriye gidecek olursak ve çakmak taşı ile çelik kullanımından bahsedecek olursak çok daha eski tarihler göreceğiz. Çünkü çakmak genel anlamda kibrit icat edilmeden önce yaygın olan ateşleme aletiydi. Ancak, bildiğimiz modern tipli çakmaklar söz konusu değildi. Modern çakmaklar ancak 1909 yılı itibariyle yaşamımıza girmiştir. Bugüne bakacak olursak ise hem çalışma prensipleri hem markaları hem de tasarımları itibariyle birbirinden çok farklı çakmak çeşitlerini görmek mümkün. Bir zamanların ünlü Clipper çakmak çeşidi, bugün son derece pahalı ve ünlü çakmak modelleri söz konusu. Diğer taraftan ızgaralı çakmak adı verilen çeşit, en çok dikkat çekenlerden biridir. Çünkü rüzgârda dahi sönmeyecek kadar kuvvetlidir ve bu sebeple açık havada çok ihtiyaç duyulur. Ayrıca neredeyse bir kömürü tutuşturacak kadar kuvvetli olduğu bilinir. Bu sebeple de ilgi gören bir çakmak çeşididir. Genellikle sigara ile özdeşleştirilen çakmak aslında hayatımızın her alanında büyük önemle yer alıyor. Bahsettiğimiz ızgaralı çakmak pikniklerde ihtiyaç duyulan bir tür iken yangın çıkarmaya da müsait olduğundan dikkatle kullanılması gereken bir türdür.

Mutfak çakmağı adı verilen tipler ise ucu uzun olduğu için mutfak kazalarının önüne geçiyor. Bu anlamda farklı markaların farklı tasarımları olsa da genel olarak mutfak çakmağı adı verilen tiplerin ortak özelliği, ucunun uzun olması sureti ile ocakta yanma gibi olumsuzlukların önüne geçilebilmesidir. Basit olmakla birlikte çok da önemli bir özelliktir. Ateşli mutfak kazalarının önüne geçebilir.

Plastik çakmak modelleri ile ancak birbirinden güzel desenleri ile dikkatlerden kaçmayan Clipper çakmak ise 1959 yılından bu yana üretilen bir çeşittir. Clipper çakmak modellerinin efsane olarak bilinmesinin temel sebebi ise yüksek üretim teknikleri başta olmak üzere, uzun ömürlü kullanım sağlıyor olmalarıdır. Bu sebeple de rakiplerinin önüne geçebilmektedir. Ayrıca birbirinden güzel tasarımları, kullanıcının ilgisini çekmektedir. Toptan çakmak satışı yapan isimler bu anlamda Clipper çakmak modellerine de yer verirken, çakmak toptancıları arasında bu anlamdaki seçenek de azdır.

Çakmak tarihinin belli bir sürecinden günümüze kadar çakmak sektörünün en iyilerinden bir diğeri olan metal çakmak modelleri ise yüksek performanslı ürünler olarak karşımıza çıkıyor. Hem birbirinden güzel tasarımlar ile hem çeşitli setler halinde hem de masa tipi, yani dekor amaçlı çakmak modelleri bu kapsamda yani metal çakmak modelleri kapsamında ele alınır. Dayanıklı metal malzemeden üretilen bu çakmaklar, kutulu ve şarjlı gibi çeşitli seçenekler ile mevcuttur. Bu anlamda çakmak toptancıları özel ürünleri stoğuna almaktadır ve toptan çakmak modelleri arasında da geniş bir seçenek ağı ile metal çakmak modellerinin yer ettiği görülür. Metal çakmak modellerinde daha basit seçenekler olarak değerlendirilen masa tipi paket çakmaklar ise paket halinde satışa sunulur ve paket kapsamında farklı tasarımlara sahip olan çakmaklar bir arada yer alır.

Geçmişten bu yana en çok kullanılan çakmak markası olarak ifade ettiğimiz Clipper çakmak modellerinden sonra plastik çakmak seçenekleri kapsamında değerlendirebileceğimiz çok sayıda çeşit bulunuyor. Djeep, Mry Mini Taşlı, Toscow, Maxis ve I – Lighter bu anlamda tercihe sunulan plastik çakmak modelleridir. Kullanışlılığı, farklılıkları ve tasarımları ile tercih ve zevke hitap eden çakmak modelleri, toptan çakmak çeşitleri arasında da yer alır. Yani çakmak toptancıları bu ürünlere de yer verir. Bu durum da çakmak modellerine olan ilginin büyüklüğünü göstermektedir.

Pek çok çeşit ile hayatımızın çeşitli alanlarında yer edinen çakmaklar çoğunlukla ihtiyaçlar gereği tercih edilse de artık tasarımı ile dikkat çeken çakmakların daha fazla ön plana çıktığı gözlemleniyor. Özellikle sigara kullananlar çakmak modeline son derece özen gösteriyor. Bu bağlamda çakmak toptancıları, birbirinden özel çakmak modellerini kullanıcılara ulaştırmayı hedefliyor. Plastik modellerden metal modellere, şarjlı, elektrikli gibi farklı sistemlerden özel setlere ve hatta dekor amaçlı kullanımın mümkün olduğu masa tipi özel tasarım çakmak modellerine kadar, birbirinden güzel ve farklı çakmak modelleri söz konusudur. Dolayısıyla da bugün çakmak ihtiyacınız olduğunda tek tip seçenek ile karşılaşmıyorsunuz. Hatta öylesine güzel çakmak modelleri ile karşılaşılabiliyor ki, birbirimize çakmak hediye ediyoruz. Tasarım, şıklık ve kullanışlılık açısından dikkatleri çeken modeller, bir hediye için de oldukça ideal olabiliyor. Dolayısıyla çakmak konusu önemsizmiş gibi görünen ama son derece önem taşıyan, hayatımızın her alanında yer edinip bir hediye dahi olabilen bir üründür. Tarihin oldukça eski zamanlarından bu yana insanın ateş yakma ihtiyacına karşılık vermiş olan sistem, bugün şaşkınlık yaratan bir çeşitlilik ile adeta teknoloji ürünü olarak karşımızda. Kaliteli ve özel çakmaklara sahip olmak için ise biraz özenle araştırma yapmak ve toptancıların çeşitlerini incelemek yeterli olacaktır.

Bugün pek çok marka ve model ile günlük yaşamda sıkça kullanılan çakmak aslında geçmişte biraz farklıydı. Gerçekte kibrit henüz bulunmadan önce kullanılan bir ateş gereci olan çakmak, ateş çıkaran çelik alet olarak tanımlanabilir